Giochi dell'Oca e di percorso (by Luigi Ciompi & Adrian Seville)

	Torna alla ricerca giochi (back to game search)
Nieuw (Het) Arlequinspel. (N.52) Le Nouveau Jeu d'Arlequin.

Versione stampabile

Invia una segnalazione

	primo autore:	Anonimo
	secondo autore:	Brepols Philippus Jacobus
	anno:	1875/1900
	luogo:	Belgio-Turnhout
	periodo:	XIX secolo (4°/4)
	percorso:	Gioco con i dadi
	materiale:	carta (paper) (papier)
	dimensioni:	380X305
	stampa:	Xilografia colorata
	luogo acquisto:
	data acquisto:
	dimensioni confezione:
	numero caselle:	11
	categoria:	Lotterie, fortuna, gioco d'azzardo
	tipo di gioco:	Gioco con i dadi
	editore:	Brepols&Dierckx zoon
	stampatore:	Turnhout - Brepols&Dierckx zoon
	proprietario:	Collezione A. Seville
	autore delle foto:	A. Seville
	numero di catalogo:	1137
	descrizione:	Gioco con i dadi. Il "Gioco del Sette" è conosciuto con molti nomi corrispondenti a contesti differenti. Il Gioco di Arlecchino sembra perfettamente innocuo, ma non lo è per niente. Non sono riconosciute regole speciali per i tiri da due o dodici, pertanto questi sono ritenuti numeri normali che privano il gioco di un veloce epilogo. I tiri da sette fanno sì che la posta si accumuli sulla figura centrale di Arlecchino, come in altre versioni, ma il gioco continua fino a che tutti i giocatori eccetto uno restano completamente senza soldi. L'ultimo rimasto si aggiudica così l'intero piatto. Una regola speciale dice che quando un giocatore finisce i soldi gli è concesso un ultimo tiro dopodichè deve ritirarsi. REGOLE: in basso. CASELLE: mute. NOTA: Philippus Jacobus Brepols (1778-1845) was a Belgian businessman and founder of the Brepols printing family-business in Turnhout, Belgium. In 1795, Pieter Corbeels, a printer from Leuven moved together with his assistant Philippus Jacobus Brepols, to Turnhout, possibly to flee the French military which occupied Belgium at that time. Because Corbeels was executed for his fight against the French, his apprentice Philippus Jacobus Brepols, had to take over the responsibility for the printing company. The widow of Corbeels managed the business for short while, but from 1800 onwards P.J. Brepols gradually took over the house and the business. On 3 January 1845 P. J. Brepols died and the company was continued by his only daughter Antoinette Brepols, who in 1820 had married Jan Jozef Dierckx, a merchant.
	bibliografia:	1) BUIJNSTERS, P.J. - BUIJNSTERS-SMETS, Leontine: "PAPERTOYS. Speelprenten en papieren speelgoed in Nederland (1640-1920)". Waanders Uitgevers-Zwolle, 2005 (pag. 236-239). 2) DOMINI, Donatino: "Giochi a stampa in Europa dal XVII al XIX secolo" Longo Editore Ravenna, 1985. 3) BERTI, Giordano- VITALI, Andrea: “La vite e il vino. Carte da gioco e giochi di carta”, Fondazione Lungarotti, Edigraf, Roma 1999. 4) SEVILLE, Adrian: "L'arte dei giochi da tavolo. Oltre un secolo di storia e divertimento dalla fine del Settecento all'inizio del Novecento." Edizioni White Star, 2019.
		Brepols
		Brepols was once one of the largest printing companies of the world and one of the main employers in Turnhout (Belgium). Besides its printing business, Brepols is also active as a publisher. In former days the company well known for its missals, but now it is more renowned for its agendas. HistoryIn 1795, Pieter Corbeels, a printer from Leuven moved together with his assistant Philippus Jacobus Brepols, to Turnhout, possibly to flee the French military which occupied Belgium at that time. Corbeels rapidly became the town printer, and he printed passports and pamphlets for the city of Turnhout. In the summer of 1798 Corbeels went to fight against the French as one of the leaders of the ‘’Boerenkrijg’’. He was caught and executed. Because of Corbeels fight against the French his apprentice, Philippus Jacobus Brepols, had to take over the responsibility for the printing company. The widow of Corbeels managed the business for short while, but from 1800 onwards P. J. Brepols gradually took over the house and the business. Soon the printing business was expanded with bookbinding, a shop and paper-trade were added to the business. Initially P. J. Brepols traded the most diverse goods, from leatherware to hats. The first years especially religious work and schoolbooks were printed. In 1817, Brepols acquired the company Le Tellier in Lier of which he had bought for a long time comics for children. Between 1817 and 1930, Brepols published about 623 comics for children. Playing cards, at the time, were printed in Antwerp, Brussels, and mainly in Dinant, but from 1826 Brepols started printing playing cards and soon became the most important producer of cards. Brepols also started to produce special types of paper. The then still rather new method of lithography was introduced at Brepols in 1829. When Belgium became independent in 1830, the business to the Netherlands was lost. On 5 July 1834 the company started the first magazine of the Kempen (E. Campine), the ‘’Algemeen Aenkondigingsblad’’, which would be printed by Brepols up to 1875. On 3 January 1845 P. J. Brepols died and the company was continued by his only daughter Antoinette Brepols, who in 1820 had married Jan Jozef Dierckx, a merchant. On 4 May 1835 P. J. Brepols had announced that his son in law would enter the family business, which would become Brepols&Dierckx Son. When P. J. Brepols died in 1845, his daughter was already a widow. She was assisted by Stefan Splichal, who mainly managed the publication of the ’Algemeen Aenkondigingsblad’’. In 1853 the first steam engine was introduced in the company. In 1860, the son of Antoinette, Jan Willem Dierckx, married Josephina Frederika Dessauer, the daughter of an industrialist from Aschaffenburg (Germany). When Jan Willem died in 1866, his widow Josephina became the head of the Brepols Company. In 1868 she remarried with Arthur Dufour, an engineer, who did not involve himself very much in the business of his wife. At the beginning of the twentieth century, their son, baron François du Four took over the family business from his mother. In the meantime the company had grown to become the biggest of its kind in Belgium and had about 1000 employees. In 1911, the company was incorporated into the N.V etablissementen Brepols and François du Four became President of the Management Council of Brepols. In 1913, and 1930, the buildings of the company were enlarged, while previously already new buildings had been built in 1887 and 1890, in the Papenstraat in Turnhout. At the beginning of 1921 a new department was established for the printing of wallpaper. In 1929, the production of wallpaper by Brepols had amounted to this six millions roles. To overcome the trade restrictions imposed by the customs authorities of the United Kingdom and France in 1932, in Halluin (France) the Société Française des Papiers Brepols was created, in order to not to lose this important market. In 1945, baron François du Four died and his son Jean du Four succeeded him as President of the Management Council of the company. The special paper production were grouped, in 1960, in a new company, the N.V Copa, in which three companies of Turnhout merged their business. In 1967, this business activity was taken over by the newly established company N.V Turpa, together with the departments for colored paper of Biermans, Van Genechten and Copa. In 1970, Brepols, Biermans and Van Genechten, brought together their playing card business and created the company Carta Mundi as a joint venture, a world leader in the production of playing cards. More and more the company printed and bound books for other companies, due to the large decline of the need for church books caused by the Second Vatican Council. When the location of an industrial building in the centre of the city of Turnout could no longer be justified, an area of 7 hectares was bought in an industrial area outside the city and the first construction phase of the new building started in June 1969. In 1971, baron Louis de Cartier de Marchienne took over as the President of the Management Council. Under his leadership, the second phase of the work was completed in 1973, so that in 1974 the company moved to its new location. The site was further extended in 1989 for the expansion of the company. But the tide turned and the company, which employed at its heyday some 2200 people, was split up in 4 separate smaller companies. In 2003, two companies of the group filed for bankruptcy. The publisher and a part of the book binding activity continue to exist. At present it employs still about 200 people. In academic circles Brepols is particularly well known as the publisher of Greek patristic and medieval Latin works (in the Continuatio Mediaevalis) in the Corpus Christianorum series, which is in some respects seen as the successor to Migne's Patrologiae cursus completus. Brepols has also replaced Herder as the publisher of the bilingual German patristic and medieval collection Fontes Christiani.
		Arlekijn-spel (BUIJNSTERS, P. J. - BUIJNSTERS-SMETS, Leontine)
		Het Arlequin-Spel (Harlekein-Spel, Jeu d’Arlequin) is een geluksspel met twee dobbelstenen voor een onbeperkt aantal deelnemers. In het midden van het speelveld staat een grote harlekijn die in zijn geopende handen een zak houdt waarop het cijfer 7. Rondom hem een guirlande van eikenbladeren waaraan medaillons hangen met de cijfers 2 tot en met 12. Bovenaan in het midden bevindt zich vaak een schild, onderaan staan de spelregels, meestal in tweekolomsdruk (Nederlands en Frans). Dikwijls heeft de prent zelf ook nog een nummer. Elke speler heeft evenveel geldstukken. Hij gooit met twee dobbelstenen en telt die punten bij elkaar. Werpt hij 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10 of 11 dan moet hij zoveel geld als het getal aangeeft op dat nummer zetten. Als daar al iets ligt, hoeft dat niet en mag hij het geld wegnemen, uitgezonderd bij 7, waar het geld moet blijven liggen. Wie 2 gooit hoeft niets op dat nummer te zetten, maar mag alle andere - behalve 7 - leeghalen. Wie 12 gooit mag alles leeghalen. Wie geen geldstuk meer heeft moet stoppen. De laatste speler krijgt al het geld. Al op zeventiende-eeuwse kaartspelen, bijvoorbeeld van Jacob Gole (1665-1724) te Amsterdam, komt Arlequin, een figuur uit de populaire Commedia dell’arte, voor als boef. Het oudste Arlequin-spel is een houtgravure van de firma Brepols te Turnhout. Nadat P. J. Brepols in 1817 het fonds kinderprenten van Franciscus Gaspar Verhoeven uit Lier had overgenomen, begon hij ook zelf te drukken en uit te geven. Om renderend te kunnen verkopen wilde hij zijn fonds met nieuwe prenten uitbreiden, waarvoor hij een beroep deed op de houtgraveurs C. A. Moermans uit Lier en Alexander Cranendoncq uit Gorinchem. De eerste houtblokken die Moermans voor Brepols sneed zijn van godsdienstige aard en dateren uit 1818; twee jaar later gevolgd door het profane therna van militairen. Moermans is ook de maker van de eerste Arlequin-prent, met het nummer 52. Deze dateert uit 1827. Moermans gaf Arlequin een masker, een detail dat bij replica’s van diverse andere uitgevers vaak wordt weggelaten. ln Nederland bezat Brepols een uitgebreid netwerk van wederverkopers als bijvoorbeeld Hissink te Zutphen en de Erven Rynders te Amsterdam, die echter geen concurrenten waren omdat ze zelf niet drukten. Sommige wederverkopers wilden wel hun eigen naam op de prent, wat de toeschrijving en datering soms bemoeilijkt. Hoewel Hendrik Moolenijzer geen wederverkoper voor Brepols lijkt te zijn geweest, verschijnt er van deze firma in 1837 een Arlekein-Spel dat, uitgezonderd de titel (alleen in het Nederlands) en het inschrift “De Fortuin” op het schild, identiek is aan het Nieuwe Arlequin-Spel van Moermans. ln Belgie gaven de latere concurrenten van Brepols: Glenisson & van Genechten, Beersmans en Hemeleers, eveneens een harlekeinspel uit. Spellen die gespeeld worden volgens hetzelfde principe als het harlekeinspel zijn het Kat-en-Muis-Spel, Klokken-Spel en Dubbel-Zes-Spel. Zie verder: Van Heurck/Boekenoogen 1910; de Meyer 1962, p. 84-87; de Meyer 1970, p. 173; Vansummeren, p. 51-57, p. 202. - Het Nieuw Arlequin-Spel [guirlande]. Le Nouveau Jeu d’Arlequin. N° 52 (ook N° 55). Turnhout, P. J. Brepols, [1827]. lngekl. houtgravure (34 x 41 cm.) en Frans/ Nederlandse spelregels in boekdruk. = *Volkskundemuseum Antwerpen; *GA Amsterdam, E 006890; *Belasting & Douane Museum, 2848 en 2849. - Het Nieuwe Arlequin-Spel [kroontje]. Le Nouveau Jeu d’Arlequin, N° 52. Turnhout, P. J. Brepols, [ca.1830-1840]. Ingekl. hsn. (34x41 cm.) en Frans/Nederlandse spelregels in boekdruk in 2 kolommen. Niet precies hetzelfde als in het Volkskundemuseum te Antwerpen. = *Forum 4293 (met afb.). - Arlekein-Spel. Amsterdam, H. Moolenijzer, op het Rokin, bij de Stadsdrukkerij, N°135. [1837]. Ingekl. hsn. (44,5x30,5 cm.); met spelregels in het Nederlands en Frans onderaan in boekdruk. Arlekijn heeft een masker over ogen en neus; in het schild boven zijn hoofd staat: “De Fortuin”. = Benard, nr.129 (zonder masker, met kleurafb.) aanwezig: *BS. - Nieuw Arlequin spel. N°56. Zutphen, W. en J. Hissink, [werkzaam 1820-1837]. Houtgravure. = de Koning 676. - “Arlequinsspel [Dordrecht, J. Zender, 1829], met kaartjes en steenen in een doosje, f 0.30” = Zender, Fondslijst 1829. Wellicht hetzelfde als volgend nummer. - Nieuw Arlequins - en Kasteleins Spel. Dordrecht, J. Zender, “Uitgever van Kinder Boekjes en Gezelschap-Spellen”, [1829]. Hsn. (39x21,5 cm.)met spelregels onderaan in boekdruk; prijs: 5 cent. Anders vormgegeven als gewone Arlequinspelen. Speelbord heeft 3x3 vakken onder elkaar: de bovenste en middelste rijen telkens voorzien van 6 dobbelstenen met verschillende ogen; de onderste rij met een harlekein, een kastelein die drinkglazen inschenkt (de pot) en nog een harlekein. Onder elk 2 dobbelstenen met gelijke ogen. Wie 2x6 gooit wint de pot. =Zender, Fondslijst 1829; FM 63831. Aanwezig: *RPK, Muller 63831. - Nieuw Arlequin Spel. N°56. Leeuwarden, J. C. Post, [1e helft 19e eeuw]. lngekl. houtgravure met spelregels onderaan in boekdruk. = van Veen Ill. 252 (met afb). -Arlequin und Columbine oder Arlequins Hochzeit. Zonder plaats of jaar, [ca.1840]. Steendruk (38,5x32,5 cm.) met onderaan gelithografeerde spelregels. Bordspel, waarbij het speelplan bestaat uit een vierkant waarin twee concentrische cirkels, die samen een wiel vormen met 12 spelfiguren als wielspaken. In de middenste, met XII genummerde cirkel vindt de bruiloft plaats van Arlequin en Colombine. Op de hoeken staan vier andere komische toneelfiguren uit de Commedia dell’arte. aanwezig: *NOM inv. nr. PR 6082. - Nieuw Harlequinspel, n°56. Rotterdam, T.J. Wijnhoven Hendriksen, [werkzaam 1812-1849]. Ingekl. hsn. = cat. 469 Sotheby Amsterdam 1987. nr. 6859. - Het Nieuwe Arlequin-Spel - Le nouveau Jeu d’Arlequin. Amsterdam, Erven Rynders, Boekhandelaars in de tweede tuin dwarsstraat n°51. [1e helft 19e eeuw]. Ingekl. hsn. (39,7x32,2 cm.) met spelregels onderaan in tweekoloms boekdruk, Nederlands en Frans. Arlequin met rnasker. aanwezig; *AvS 5769 (1), linksboven beschadigd. -Van dezelfde uitgever een latere ingekl. versie, nu met schild en eenvoudige muts. aanwezig: *NOM, inv. nr. 6088 en 6089. - Het Nieuw Arlequin spel. Le Nouveau Jeu d’Arlequin. Metz, Fabrique d’Images de Gangel et P. Didion, [midden 19e eeuw]. Ingekl. hsn. (39,5x31,2 cm.) met spelregels, Nederlands en Frans, in boekdruk. aanwezig: *AvS 18A45 (beschadigd). - Het Nieuw Arlequin spel. Le Nouveau Jeu d’Arlequin. Turnhout, P.J. Delhuvenne, [midden 19e eeuw]. Ingekl. hsn. (40x29 cm.) met spelregels, Nederlands en Frans, in boekdruk. Afbeelding van Harlekijn omringd door 12 nummers. = Glerum 2003, nr. 402. - Het Nieuwe Arlequinspel (N. 52). Le Nouveau Jeu d’Arlequin. [Turnhout, Brepols & Zoon, 2e helft 19e eeuw]. Ingekl. hsn. (38,5x31 cm.), Spelregels onderaan in het Nederlands. aanwezig: *NOM, inv. nr. 18871. - Nieuw Arlequin spel. N. 21. Zonder plaats of jaar [’s Hertogenbosch, Lutkie&Cranenburg, midden 19e eeuw]. Ingekl. hsn. (39.3x32 cm). De titel van het spel staat in guirlande met strik in het midden, hoed bestaande uit twee stukken en kwast aan uiteinde. Vierkante cijferbordjes. Spelregels onderaan in boekdruk. aanwezig: "NOM, inv. nr. 6090. *AsV 5769 (4): *van Gijn, map k 4. - Het Nieuw Vermakelyk Arlequin Spel, n. 84. Zonder plaats of jaar, [2e helft 19e eeuw]. Ingekl. hsn. (42,5x31,5 cm.) met spelregels onderaan in tweekoloms boekdruk, Nederlands en Frans. aanwezig: *AvS 5769 (3). - Het Nieuw Arlequin Spel - Le Nouveau Jeu d’Arlequin. N°84. [Turnhout, Glenisson en van Genechten, 2e helft 19e eeuw]. Ingekl. hsn. (41,1x34 cm.) met spelregels onderaan in tweekoloms boekdruk, Nederlands en Frans. Loopt van 2 tot 12. Harlekein zonder masker. aanwezig: *AvS 5769 (2) en *AvS 18A46; *BS; NOM, inv. nr. PR 6092, 6093, 6094 en 6095; *Museum Kennemerland. - Het Vermakelijk Harlekijnspel,Amsterdam, J. Vlieger, [ca.1870]. Steendruk Senefelder, Amsterdam, in zwart en rood (57,5x42,5 cm.) met spelregels links en rechts van de harlekijn. - de Koning 687; Forum 4351; Glerum 2003, nr. 402. aanwezig: "NOM, inv. nr. PR 6078 en 6079 uit collectie Boekenoogen; *GA Amsterdam, E 008365; *Kijkdoos Hoorn. - Het Vermakelijk Harlikein-Spel. N°104. Amsterdam, P. C. L. van Staden & Co., N. Z. Achterburgwal G 63, [werkzaam 1850-1870]. Ingekl. hsn. (40x31,5 cm.) met spelregels onderaan in boekdruk. Net als Hemeleers 95, Brepols 52, Glenisson & van Genechten 84, A. van Genechten 84, Beersmans 36, Glenisson & Zn. 84, Lutkie & Cranenburg, 2e reeks 21 en 70, J. B. Ulrich zonder nr. en onbekende uitgever op naam van J. C. Post, 56. = de Meyer 1962, p. 299 en 539; Bénard, nr. 126 (zonder adres). aanwezig: *NOM, inv. nr. PR 6086 (met adres) en 6087 (zonder adres). - Het Vermakelijk Harlekijnspel. Amsterdam, J. Vlieger, [1890]. Steendruk Gebr. [A. B. H. 1841-1884 en J. C. 1858-1940] Braakensiek, Amsterdam, in zwart en rood (57,5x42,5 cm.) met spelregels links en rechts van de harlekijn. aanwezig: *RKP Waller map 14; *Amsterdams Historisch Museum, inv. nr. A 41256. - Het Nieuw Arlequinspel - Le Nouveau Jeu d’Arlequin. N. 52, Turnhout, Brepols&Dierckx zoon, [2e helft 19e eeuw]. Chromolitho (38x30,5 cm.) en Frans/Nederlandse tekst in boekdruk. = Forum 4294; Benard, nr. 130. aanwezig: *NOM, inv. nr. Pr 6099 en *6098 met iets andere tekst. - Arlequin-spel. Amsterdam, G.Theod. Bom, Kalverstraat E.10. Chromolitho G. L. A. Amand, Amsterdam, [1871]. Rond blad, diameter 26 cm., met op de ene zijde het Arlequinspel en aan de achterkant spelregels en “Kon. Stoom-Steendrukkerij. Amand, Amsterdam”. Uit de serie: “Spelen voor het jonge volkje”. - advertentie van G.Theod. Bom in de Amsterdamsche Courant van 29 nov. 1871. aanwezig: *AvS 18B13. - Arlequin-spel, wedrenspel, doolhofspel, velocipedespel, molenspel, ganzenspel, wedloopspel. Amsterdam, G.Theod. Bom, Kalverstraat E.10. Chromolitho G. L. A. Amand, Amsterdam. [1871]. Voorkant van rond omslag, diameter 26 cm., met opsomming van de spelletjes die erin horen en aan de achterzijde “Kon. Stoom-Steendrukkerij. Amand. Amsterdam”. Bij de serie: “Spelen voor het jonge volkje”. Prijs voor het stel: f. 1.25. - advertentie van G.Theod. Bom in de Amsterdamsche Courant van 29 nov. 1871. aanwezig: *AvS 18B8. - Het Vermakelijk Harlekijn-spel. N°95. Zonder plaats of jaar, [Schaarbeek M. Hemeleers - van Houter, 2e helft 19e eeuw. Chromolitho(39x31 cm.) met spelregels onderaan in boekdruk. = de Meyer 1962, p. 299 en 539. aanwezig: *AvS 18A47; *NOM, inv. nr. 6083. - Arlequinade Spel - Arlequinade Spel. Zonder plaats of jaar, [ca.1880?]. Plano (34x40 cm), gelithografeerd, zonder spelregels. Afgebeeld is het voorfront van een theater met in vier nissen vier figuren uit de Commedia dell’arte. Bovenen onderaan allerlei dominostenen. aanwezig: *RPK

Vai alla ricerca giochi         Vai all'elenco autori